| Abstract: | ABSTRAKTI
Pushteti në Mianmar shkel të drejtat e njeriut. Trajtimi i pakicës myslimane në kushte çnjerëzore por edhe mungesa e vullnetit të pushtetit për të përmirësuar situatën, është një shkelje e rëndë e të drejtës ndërkombëtare. Por, për të frenuar këtë, as komuniteti ndërkombëtar nuk ka bërë mjaftueshëm... Rohingasit janë një 135 etnitë e Mianmarit, një shtet me të kaluar të gjatë nën juntën ushtarake. Por, rohingasit, të cilët njiheshin si etni dhe si popull i Mianmarit që nga kolonizimi britanik, me një ligj të vitit 1982 nuk gëzojnë as shtetësinë e Mianmarit dhe janë prej një kohe të gjatë nën represionin e autoriteteve shtetërore dhe shumicës budiste për deportim. Ata konsiderohen si bengalë – të ardhur nga Bangladeshi – dhe për më tepër, besimi i tyre fetar, sipas paragjykimeve budiste, shihet si kërcënim. Vala e dhunës ndaj rohingasve (një popullsi gati 2 milion myslimanësh) filloi në vitin 2012 dhe vijoi edhe në 2017 me masakra, me vrasje, me përdhunime, me djegie të shtëpive, përzënie etj., të cilat përmbushin edhe formulën me 4 krimet, ato kundër njerëzimit, krimet e luftës, gjenocidit dhe spastrimit etnik (Konventa për Gjenocidin). Vetëm në harkun kohor 1 mujor të valës së dhunës gusht-shtator 2017 humbën jetën 6 700 rohingas, ndërkohë që numri gjithsej i viktimave nga represioni i pushtetit të Mianmarit pretendohet të jetë qindra herë më i madh. Vetëm në kampin e refugjatëve në Bangladesh numërohen rreth 850 mijë rohingas. Budistët, me dhunën e legalizuar nga ushtria, kryen masakrat më të tmerrshme njerëzore ndaj rohingasve, duke i djegur të gjallë (pamje që pushtuan botën) ndërkohë që shteti, në vend që të ndërhynte për ta parandaluar dhunën, e vazhdoi atë me ligje akoma më të rënda, me punë të detyruar për rohingasit myslimanë, me ndalime udhëtimi, me ligj për ndalime martesash, për numër të kufizuar fëmijësh etj. Këto politika nuk u zbutën as kur në kuadër të tranzicionit politik dhe liberalizimit të juntës, erdhi si kryeministre Aung San Suu Kyi, nobeliste për paqe dhe ish e burgosur politike. Nga ana tjetër, Këshilli i Sigurimit i OKB-së, pavarësisht se kjo organizatë promovon vlerat demokratike dhe liritë e njeriut, dështoi të merrte masat konkrete për të shmangur gjenocidin dhe krimet e rënda që përjetojnë rohingasit. Kina dhe Rusia, duke vendosur interesat e tyre ekonomike, nuk votuan asnjë rezolutë për ndërhyrje humanitare, pavarësisht këmbënguljes së SHBA-së dhe aleatëve të saj perëndimorë. Deklaratat presidenciale të Këshillit të Sigurisë kishin vetëm fuqi rekomandimi, por jo edhe sanksionimi. Rasti i Mianmarit është një nga rastet e shekullit XXI ku doktrina “Përgjegjësia për të mbrojtur (civilët)” po dështon, pavarësisht se parimet e saj përforcojnë idenë se njeriu është një subjekt i pamohueshëm i marrëdhënieve ndërkombëtare, dhe jo më shteti, sovraniteti i të cilit sipas bindjes së vjetër uestfaliane ishte më i rëndësishëm se sa jeta e individit. Fjalët kyçe: Mianmar, rohingas myslimanë, gjenocid, Përgjegjësia për të mbrojtur, R2P, Këshilli i Sigurimit
ABTRACT
The government of Myanmar violates human rights. Treating the Muslim minority in the edge of atrocities, but also the lack of will of this government to improve the situation in ground, makes it a serious violation of the International Law. Although, neither the international community has done enough to make this stop. The Rohingyas people are one of the 135th ethnic groups living in Myanmar, a country with a long history of military junta. Even though the Rohingyas were recognized as an ethnic group of Myanmar since the British colonization, they are not yet eligible for Myanmar citizenship (due to a law adopted in 1982). They are consistently oppressed to deportation by the state authorities and the Buddhist majority. The Rohingyas are considered as Bengals – landed from Bangladesh – and moreover, their Islamic religion is seen as a threat according to Buddhist prejudices. The wave of violence against the Rohingyas (approximately 2 million Muslims) began in 2012 and peaked in 2017 with massacres, murders, rapes, house fires, expulsions, etc. This variety perfectly meets the formula of the 4 crimes according to the Convention of Genocide (crimes against humanity, war crimes, genocide, and ethnic cleansing). 6.700 Rohingyas were dead and 850.000 left the country toward Bangladesh (now settled in a refugee camp) only in a month's time (August-September 2017). The Buddhist’s violence “legalized” by the military of Myanmar was captured on camera, shocking the entire world. Images of people set on fire, beaten and stabbed went viral, in front of the authorities' very eyes who on the other hand, continued their oppression through several bans, like heavy work, travel bans, marriage bans, limited number of children, etc. Such policies did not get abrogated even when Aung San Suu Kyi, a Nobel Peace Prize winner and a former political prisoner came to power, as part of the political transition toward the liberalization of the junta. On the other hand, the UN Security Council, even though it promotes democratic values and human rights, failed to take concrete steps to avoid the genocide and atrocities over the Rohingyas. China and Russia put their own economic interests first, opposing the attempts for a resolution which would have made possible the deployment of a force (under the humanitarian intervention) in the country. The attempts stopped at just presidential statements, with no sanctioning power but just recommendations. The case of Myanmar is the very one that dresses up the "Responsibility to protect" with the guilt of failure, despite the fact its principles defend the new prerogative that human being sovereignty is way more important than the (Westphalian) state sovereignty. Keywords: Myanmar, Muslim Rohingyas, genocide, Responsibility to protect, R2P, Security Council
АБСТРАКТ
Власта во Мианмар ги крши човековите права. Нехуманиот третман врз муслиманското малцинство, но и недостатокот на волја за да се подобри ситуацијата, е сериозно кршење на меѓународното право. За да го спречи ова, ниту меѓународната заедница не направи доволно. Рохингите се една од 135-те етнички групи во Мианмар, земја со долгогодишна историја на владеење на воената хунта. Рохингите кои како етничка група во Мианмар се познати уште од времето на британската колонизација, според еден закон од 1982 година не го уживаат правото да се стекнат со државјанството на Мианмар и долго време беа под репресија од државните власти, како и од будистичкото мнозинство за депортирање. Тие се сметаат за бенгалци – кои се дојдени од Бангладеш – додека нивното религиозно верување, според будистичките предрасуди, се смета како закана. Бранот на насилството врз рохингите (население од околу 2 милиони муслимани) започна во 2012 и продолжи во 2017 година со масакри, убиства, силувања, палење на куќи, протерувања и др., кои ја исполнуваат формулата на 4-те кривични дела, тие против човештвото, воените злосторства, геноцид и етнично чистење (Конвенција за спречување и казнување на злочинот геноцид). Само во еден месечниот период од август до септември 2017 година 6700 рохинга го загубија животот, додека вкупниот број на жртви од владината репресија во Мианмар се смета дека е стотици пати поголем. Само во бегалскиот камп во Бангладеш има околу 850000 рохинга. Будистите, со насилството легализирано од војската, ги извршија најстрашните масакри врз рохингите, палејќи ги живи (кадри што се појавија ширум светот), додека државата наместо да интервенира за да го спречи насилството, ја продлабочи кризата со дискриминирачки закони, со присилна работа за рохингите, забрани за патување, забрани за стапување во брак, ограничување на бројот на деца итн. Овие политики не омекнаа дури и кога, како дел од политичката транзиција и либерализација на хунтата, дојде на власт Аунг Сан Су Чи, добитничка на Нобелова награда за мир и поранешна политичка затвореничка. Од друга страна, Советот за Безбедност на ООН и покрај фактот дека оваа организација промовира демократски вредности и човекови слободи, не успеа да преземе конкретни мерки за да го избегне геноцидот и тешките злосторства што ги доживееја рохингите. Кина и Русија, поставувајќи ги своите економски интереси, не изгласаа ниту една резолуција за хуманитарна интервенција, и покрај инсистирањата на САД и нејзините западни сојузници. Изјавите на претседателот на Советот за Безбедност на ООН имаа моќ на препораки, но не на санкционирање. Случајот на Мианмар е еден од случаите на XXI век кога принципот “Одговорноста за заштита на цивилите” не успева, и покрај нејзините принципи дека човекот е најбитниот субјект во меѓународните односи, а не државата, чиј суверенитет според стариот Вестфаски принцип беше побитен од животот на поединецот. Клучни зборови: Мианмар, рохинги муслимани, геноцид, одговорноста за заштита на цивилите, R2P, Совет за Безбедност |
EBSCOhost
World Bank
EconBiz
De Gruyter
OpenEdition
European Respiratory Journal
Mathematical Sciences Publishers Journals
Krimet ndaj Rohingasve dhe dështimi i R2P-së për të mbrojtur civilët / Bekim Çelebi 
