Abstract: | РЕЗИМЕ
Регионалната интеграција се дефинира како процес преку кој националните држави доброволно соработуваат, се спојуваат и преку кој процес се губат фактичките атрибути на суверенитетот, при што се применуваат нови техники за решавање на меѓусебните конфликти. Исто така, може да се каже дека регионалната интеграција е процес во кој поединечните држави се приклучуваат кон поширокиот регион и дека степенот на интеграција зависи од желбите и определувањето на независни држави да го споделат својот суверенитет. Европската унија (ЕУ) и Советот за соработка на Заливот на арапските земји (ГCC) водат регионални / подрегионални интегративни проекти во нивните географски области. Земјите од Југоисточна Европа (ЈИЕ) Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Хрватска, Македонија, Црна Гора, Србија и Словенија активни уште од 1990-тите да се приклучат кон Европската унија и НАТО. Како резултат на силните заложби и реформски процеси, одредени земји станаа членки на Европската унија (Словенија, Хрватска) и НАТО (Словенија, Хрватска, Албанија и Црна Гора). Исто така, земјите од Југоисточна Европа се активни членови на бројни меѓународни и регионални организации, иницијативи насочени кон унапредување на меѓусебната соработка, трговијата, реформите на политичките и економските односи и промовирање на социјалните врски. Од друга страна, земјите од Блискиот Исток (Бахреин, Кувајт, Оман, Катар, Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати) од 1981 година се основачи и членови на Советот за соработка за Арапските држави на Заливот (GCC) и активно работат на унапредување на економските и политичките врски и взаемната соработка. Во исто време, GCC како регионална организација е ангажирана со различни меѓународни организации не само во регионот на Блискиот Исток, туку и на глобално ниво, вклучувајќи ги и Европската унија и НАТО. При анализирањето на процесот на интеграција на земјите од регионот на Југоисточна Европа кон полноправно членство во Европската унија, со интегративни процеси на Блискиот Исток во кои веќе постои Совет за соработка во Заливот, се поставува прашањето која форма на интеграција или поврзување е поефикасна? Кој модел е покорисен за земјите-членки? Какво искуство / добри практики од интеграцијата на земјите од Заливот може да се искористат во интегративните процеси во Југоисточна Европа? Во оваа теза не само што ќе ги елаборираме интегративните процеси на Југоисточна Европа и ГСС, туку ќе ги претставиме и глобалните интегративни процеси, бидејќи сите тие имаат заеднички цели и сакаат да ги исполнат истите резултати во решавањето на приоритетите во нивните земји / региони. Сите интегративни процеси се насочени кон политичка и економска стабилност во земјите и во нивните региони. Заштита на човековите права, религиозна и културна толеранција меѓу народите, иновации, научни истражувања, развој на пазарот и ефективни трговски договори, соработка во областа на одбраната, безбедноста, антитерроризмот, борбата против нелегалната трговија со луѓе, нелегалната трговија со оружје и дрога со цел да обезбеди мир, стабилност и просперитет на самите земји и региони. Во овој век на брза глобализација, земјите не се во можност да ги постигнат овие цели поединечно. И затоа регионалните интеграции се суштинска рамка за комбинирање на напорите, минимизирање на трошоците и максимизирање на ефектите и учество и земање активна улога во глобалниот план. Целта на оваа теза е да придонесе: a. за објаснување на процесите на регионална интеграција и за предвидување на следните трендови во интегративните процеси на земјите од Југоисточна Европа, како и земјите-членки на Советот за соработка во Заливот на арапските држави. б. на научната литература за современите интегративни процеси и практичните придобивки на земјите-членки кои се директно вклучени во нив. Клучни зборови: регионални интеграции, Европска Унија, НАТО, Југоисточна Европа, ГСС
ABSTRACT
Regional integration is defined as a process through which national states voluntarily cooperate, merge, and through which process the factual attributes of sovereignty are lost, while applying new techniques to resolve mutual conflicts. It can also be said that regional integration is a process in which individual states join the wider region and that the degree of integration depends on the wishes and determination of the independent states to share their sovereignty. The European Union (EU) and the Gulf Cooperation Council of the Arab States (GCC) are leading regional / sub-regional integration projects in their geographical areas. The countries of Southeast Europe (SEE) Albania, Bosnia and Herzegovina, Kosovo, Croatia, Macedonia, Montenegro, Serbia, Slovenia have been active since the 1990’s to join the European Union and NATO.
As a result of strong commitment and reform processes, certain countries became members of the European Union (Slovenia, Croatia) and NATO (Slovenia, Croatia, Albania and Montenegro). Also, South East European countries are active members of numerous international and regional organizations, initiatives aimed at promoting mutual cooperation, trade, reforms of political and economic relations and promoting social ties. On the other hand, the countries of the Middle East (Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia, and the United Arab Emirates) since 1981 have been founders and members of the Cooperation Council for The Arab States of the Gulf (GCC) and actively work on advancement of economic and political ties and mutual cooperation. At the same time, the GCC as a regional organization is engaged with various international organizations not only in the region of the Middle East, but also on the global level, including European Union and NATO. When analyzing the integration process of the countries from the region of Southeast Europe towards full membership of the European Union, with integrative processes in the Middle East in which Gulf Cooperation Council is already existing, the question arises which form of integration or linkage is more effective? Which model is more useful for member states? What experience / good practices from the integration of the Gulf States can be exploited in the integration processes in Southeast Europe? In this thesis we will not only elaborate integrative processes of Southeast Europe and GCC, but we will also present global integrative processes, because they all have common objectives and want to deliver the same results addressing priorities in their countries/regions. All integrative processes are aiming for political and economic stability in the countries and in their regions. Protection of human rights, religious and cultural tolerance among nations, innovation, scientific research, market development and effective trade agreements, cooperation in the field of defense, security, antiterrorism, combating illegal trafficking with human beings, illicit trade of arms and drugs in order to secure peace, stability and prosperity of the countries and the regions itself. In this century of rapid globalization, countries are not able to achieve these goals individually. And therefore regional integrations are essential framework to combine efforts, minimize costs and maximize effects and to participate and take an active role in the global scale. The purpose of this thesis is to contribute: a. to the explanation of regional integration processes and to anticipate the following trends in the integration processes of the countries of Southeastern Europe as well as the member states of the Gulf Cooperation Council of the Arab States. b. to the scientific literature on contemporary integrative processes and the practical benefits of the member states who are directly involved in them. Key words: regional integration, European Union, NATO, GCC |