Available item(s) by this author

Aplikimi i të mësuarit të makinës në detektimin e vandaliymit në të dhëna jo të balancuara / Arsim Susuri

No review available on this record. Title : Aplikimi i të mësuarit të makinës në detektimin e vandaliymit në të dhëna jo të balancuara : studime të Doktoraturës - cikli i tretë Material Type: printed text Authors: Arsim Susuri, Dissertant ; Agni Dika, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti i Administratës Publike dhe shkencave Politike - UEJL Publication Date: 2017 Pagination: 149 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references Includes bibliographical footnotes Includes index Languages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: ABSTRAKTI Vandalizmi si proces i modifikimit apo editimit të artikujve, me qëllime të këqija, është një problem serioz për enciklopedi të ndryshme në botë, të cilat garantojnë qasje të lirë dhe të hapur online. Njëra prej këtyre enciklopedive është edhe VVikipedia, objektiv i studimit tonë. Për gjatë historikut të saj 15 vjeçar, editorët e Wikipedia-s kanë identifikuar dhe riparuar vandalizma në 1.8% të më shumë se 550 milionë rishikimeve të mbi 9.5 milionë artikujve të seksionit të gjuhës Angleze. Gjatë inspektimit manual të seteve më të vogla të rishikimeve për qëllime hulumtimi është gjetur që vandalizmi mund të paraqitet në 7% deri në 11% të të gjitha rishikimeve të artikujve të Wikipedia-s në Anglisht. Ky kërcënim i vazhdueshëm i andalizmit, që ka ndikuar edhe në besueshmërinë e artikujve të enciklopedive të ndryshme, e posaçërisht në VVikipedia, ka shtyrë në krijimin e programeve të automatizuara (botëve) si dhe i programeve të ndryshme ndihmëse me qëllim të ballafaqimit me rrezikun e vandalizmave. Hulumtimi në përmirësimin e detektimit të vandalizmit përmes të aplikuarit të të mësuarit të makinës ka treguar përmirësime të dukshme në vlera të detektimit dhe në lloje të ndryshme të vandalizmave të detektuar. Duke pasur faktin që gati i tërë hulumtimi është i përqendruar në Wikipedia-n në Anglisht, dhe duke u nisur prej faktit që humë pak hulumtime janë zhvilluar në Wikipedia-n në Shqip, na shtyri që të përqendrohemi në hulumtimin e detektimit të vandalizmit mes gjuhëve të ndryshme, me theks të veçantë në gjuhën Shqipe. Kjo formë e detektimit, duke zhvilluar modele të bazuara në të mësuarit e makinës, e të cilat janë të pavarura nga gjuha, mundësohet detektim më i thjeshtë i vandalizmit me modele të aplikueshme në gjuhë tjera. Ekzistojnë dy sfida gjatë procesit të krijimit të modeleve për detektim mes gjuhëve të ndryshme (1) identifikimi i veçorive të vandalizmit, të pavarura nga gjuha, e të cilat kanë karakteristika të përbashkëta me gjuhët tjera dhe (2) mundësia e aplikimit të modeleve për detektim të vandalizmit, të trajnuara në një gjuhë, në gjuhë tjera, pa humbje të mëdha të vlerave detektuese. Në fillim të tezës, prezantojmë problemin e vandalizmit në VVikipedia me shembuj motivues, dhe më pas prezantojmë rishikimin e literaturës. Nga ky rishikim, identifikojmë boshllëqet në hulumtime. Së pari, adresojmë çështjen e klasave jo të balancuara të të dhënave (raportin jo të balancuar mes rishikimeve legjitime dhe të vandalizuara), duke identifikuar klasifikues më të përshtatshëm për qëllime të zbutjes së problemit të klasave jo të balancuara. Së dyti, hulumtojmë mundësinë e ndërtimit të klasifikuesve relativë sa i përket kategorisë duke përcaktuar ngjashmëritë e editimeve vandalizuese ndërmjet artikujve dhe kategorive të artikujve. Bazuar në historikun e plotë të rishikimeve të artikujve, hulumtojmë mundësinë e krijimit automatik të klasifikuesve të bazuar në artikuj. Klasifikuesit janë të bazuar në përmbajtje të rikthyer të artikullit, e cila përmbajtje supozohet të jetë rishikim i vandalizuar. Së treti, hulumtojmë aplikimin e veçorive meta në detektimin e vandalizmit mes gjuhëve të ndryshme, duke u bazuar në rishikimet e artikujve së bashku me leximet e artikujve për të mësuar modelet e vandalizmit dhe për të klasifikuar rishikimet e ardhshme. Së katërti, propozojmë veçori të reja tekstuale, të cilat në kombinim me veçoritë ekzistuese tekstuale ndikojnë pozitivisht në rritje të shkallës së detektimit të vandalizmit. Për qëllime të aplikimit në seksione të ndryshme gjuhësore të Wikipedia-s, shfrytëzojmë seksionet Simple English (simple), Shqip (sq) dhe Boshnjakisht (bs) të Wikipedia-s. ABSTRACT Vandalism as a process of modifying or editing articles with bad intentions is a serious problem for various encyclopedias, which guarantee free and online access to their content. One of these is the Wikipedia encyclopedia, the objective of our study. Throughout its 15 year history, Wikipedia's editors have identified and repaired vandalism in 1.8% of more than 550 million reviews of over 9.5 million articles in English language section. During manual inspection of smaller sets of revisions for research purposes it is found that vandalism may occur in 7% to 11% of all reviews of Wikipedia articles in English. The constant threat of vandalism, which has also affected the reliability of the articles encyclopedias different, especially in Wikipedia, has led to the creation of programs automated (bots) as well as other software solutions in order to deal with the risk of vandalism. Research on improving the detection of vandalism based on machine learning has shown significant improvements in detection and the value of different types of vandalism detected. Taking the fact that almost all the research is focused on Wikipedia in English, and starting from the fact that very little research has been conducted in Wikipedia in Albanian, encouraged us to focus on the research of detection of vandalism between languages different, with emphasis in the Albanian section of Wikipedia. This form of detection, to develop models based on machine learning, which are language independent, enables easier detection of vandalism models applicable to other languages. There are two challenges in the process of creating models for detection of vandalism between different languages (1) identification of the features of vandalism, independent of language, of which overlap with other languages and (2) the possibility of applying the models for detection vandalism, trained into one language, to other languages, without losing detection values. At the beginning of the thesis, we present the problem of vandalism in Wikipedia, through motivational examples, and then present the literature review. From this review, we identify gaps in research. First, we address the issue of unbalanced classes of data (unbalanced ratio between legitimate and vandalized reviews), identifying the most appropriate classification for the purpose of alleviating the problem of unbalanced classes. Secondly, we examine the possibility of building classifiers relative to categories by defining vandalizing categories through articles and categories of articles. Based on the complete history of article reviews we explore the possibility of establishing automatic classifiers based on article contents. Classifiers are based on the revised content of the article, the content that is supposed to be vandalized. Thirdly, we examine the application of meta features in the detection of vandalism between different languages, based on the reviews and articles along with article views to learn the patterns of vandalism and to classify future revisions. Fourthly, we propose new textual features, which in combination with existing textual features have a positive impact in the increase of the detection rates of vandalism. For the purposes of applying this approach in different language sections of Wikipedia, we use Simple English (simple), Albanian (sq) and Bosnian (bs) sections of Wikipedia. Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18163

Copies

Barcode	Call number	Media type	Location	Section	Status
D7702-000029	D7702-000029 Susura, A. 2017	General Collection	Thesis Repository	Doctoral	Not for loan

Konvertimi i tekstit në të folur: hulumtimi, eksperimentimi dhe aplikimi në gjuhën shqipe / Mentor Hamiti

No review available on this record. Title : Konvertimi i tekstit në të folur: hulumtimi, eksperimentimi dhe aplikimi në gjuhën shqipe : studime të doktoraturës - cikli i tretë Material Type: printed text Authors: Mentor Hamiti, Dissertant ; Agni Dika, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti i Shkencave dhe Teknologjive Bashkëkohore - UEJL Publication Date: 2010 Pagination: 131 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references Includes bibliographical footnotes Includes index Languages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: SUMMARY The dissertation topic entitled "Conversion of text to speech: research, experimentation, and application in Albanian language" is concentrated in researching the field of computer linguistics, based on the idea of converting written text in Albanian into spoken Albanian. In fact, this has to do with the artificial generation of natural speech, vvhich is still considered as a complex problem and still unresolved as a vvhole for other vvorld languages. By respecting the specifications of different worldwide languages, as well as the differences among them in vvriting and speaking, the universal use of such converters for all languages is limited. This represents additional problem in this area, therefore the development of this field in different countries and different languages, is not the same at global level. In the beginning of the paper, dozens of existing applications for conversion of text to speech are being analyzed and tested and also the similarities and differences between different languages are being explored. It is correctly concluded that the existing equipment for conversion of text to speech, do not even closely meet the requirements and demands of the Albanian language. Therefore, there is a need for a new design, dedicated exclusively for the Albanian language, which will take into account the specifications and features of vvritten and spoken Albanian. Driven by this observation, the further research focuses on: revievving the specifics of the written and spoken Albanian, special importance is given to the phonetics of the Albanian language and in the same time the written texts in Albanian and wave signals of spoken Albanian are being analyzed. From the conducted research within the dissertation paper, we can see that original conclusions are generated vvhich have sustainable scientific and research value, as follows: presentation of the original idea of normalization of texts vvritten in Albanian and development of design procedures for the acoustic base and segmentation of the sound files, that eventually with the use of Microsoft Visual Studio 2008 program package, results in final reproduction of voice or in generating the wave signal forms of spoken Albanian. So the primary goal of the application design has been achieved, which is dedicated exclusively for written texts in Albanian alphabet and offers possible options for the conversion of such texts in understandable speech in Albanian. Also there have been promoted four algorithms, i.e. different versions, offering speech generation based on basic units previously recorded with various qualitative performance suitable for different destinations, such as: the generation of speech based on letters, in vvords, in diphones and speech generation based on priority. For determining the qualitative parameters of the generated speech, within the dissertation research, a wider auditorium is involved, which according to understandable parameters has determined the quality of the generated speech and thus assess the professional level of the application in question. So, it is conduded that the speech generation is placed in reasonable boundaries and offers solutions to the problem of conversion of written text in Albanian into spoken Albanian. This proves the success and the scientific value of the research in case. Therefore as such, according to the conclusions from the dissertation research, the specific application can be advanced and put into use, especially for servidng disabled persons, for various multimedia applications and also can be used in different destinations according to concrete requirements. АПСТРАКТ Докторската дисертација под наслов „Текст-во-говор конверзација: испитување, експериментирање и примена на албански јазик" се продлабочува во истражувањето на областа на компјутерската обработка на јазикот, и се базира врз идејата за конвертирање текстови напишани на албански јазик во говор на албански. Всушност, ова се однесува на генерирање природен говор на вештачки начин, кој уште се третира како комплексен проблем и се уште е нерешен во целина и за другите светски јазици. Почитувањето на специфичноста на различни светски јазици, како и разликите помеѓу нив во писмена и говорена форма, задолжително го ограничуваат универзалното користење на ваквите конвертори за сите јазици. Ова создава дополнителен проблем во оваа област, затоа и развитокот на оваа област на различни места и за различни јазици, не е на еднакво глобално ниво. Во почетокот на дисертацијата се анализираат и се тестираат десетици постојни апликации за конверзација на текст во говор и исто така се истражуваат сличностите и разликите помеѓу различни јазици. Правилно се констатира дека постојните направи за конверзација на текст во говор, ни приближно не ги исполнуваат условите и потребите на албанскиот јазик. Затоа, потребен е нов дизајн кој ќе се однесува само за албанскиот јазик, кој ќе ги зема в предвид специфичноста и карактеристиките на писмената и говорната форма албански јазик. Потикнат од оваа констатација, натамошното истражување се насочува на: разгледување на специфичностите на двете форми (писмената и говорената) на албанскиот јазик, посебна важност и се посветува на фонетиката на албанскиот јазик и истовремено се анализираат и текстови напишани на албански јазик и облиците на брановните на сигналите на говорот на албански јазик. Од истражувањето изведено во рамките на докторската дисертација, се констатира дека се генерирани оригинални заклучоци кои имаат одржлива научна и истражувачка вредност, како што следува: презентирана е оригинална идеја за нормализација на текстови напишани на албански јазик и изведена е процедурата за дизајнирање акустична база на податоци како и сегментација на акустични фајлови, што конечно, преку користење на програмскиот пакет Microsoft Visual Studio 2008, резултира со финална репродукција на звукот или со генерирање брановни облици на сигналите на говорот на албанскиот јазик. Значи, постигната е примарната цел за дизајнирање апликација, која посебно ќе биде посветена само за текстови напишани со албанска азбука и која дава можни опции за конверзација на таквите текстови на разбирлив говор на албански јазик. Исто така, се промовирани четири алгоритми, односно различни варијанти кои овозможуваат генерирање говор врз основа на елементарни единици претходно снимени и со различни квалитативни перформанси прилагодени за различни дестинации, како што се: генерирање говор врз основа на букви, на зборови, на две букви и генерирање говор врз предност. За одредување на квалитативните параметри на генерираниот говор, во рамките на истражувањето на дисертацијата, е вклучен и поширок аудиториум, кој врз основа на параметрите за разбирливост и природност го одредил квалитетот на генерираниот говор и со тоа го проценил и професионалното ниво на апликацијата. Значи, констатирано е дека генерираниот говор се наоѓа во границите на оправданото и овозможува решенија на проблемот за конверзација на текстови напишани на албански јазик во говор на албански. Ова ги оправдува и успехот и научната вредност на истражувањето за дадениот случај. Затоа како ваков, во согласност со заклучоците од истражувањето на дисертацијата и конкретната апликација може да се унапредува и да се стави во употреба, посебно за услужување на хендикепираните лица. Исто така, може да се користи за различни мултимедијални апликации и да се користи на различни дестинации соодветно на конкретните барања. PËRMBLEDHJE Tema e dizertacionit me titull "Konvertimi i tekstit në të folur: hulumtimi, eksperimentimi dhe aplikimi në gjuhën shqipe" është thelluar në hulumtim në lëminë e gjuhësisë kompjuterike, e bazuar në idenë e konvertimit të teksteve të shkruara në gjuhën shqipe në të folur shqip. Në fakt, kjo ka të bëjë me gjenerimin artificial të të folurit natyror, që ende konsiderohet si problem mjaftë kompleks dhe akoma i pazgjidhur në tërësi edhe për gjuhët tjera botërore. Respektimi i specifikave të gjuhëve të ndryshme botërore, si dhe dallimet mes tyre në të shkruar dhe në të folur, detyrimisht e kufizojnë shfrytëzimin univerzal të konvertorëve të këtillë për të gjitha gjuhët. Kjo paraqet problem shtesë në këtë lëmi, andaj edhe zhvillimi i kësaj lëmie në vende të ndryshme dhe për gjuhë të ndryshme, nuk është në nivel të njejtë global. Në fillim te punimit, analizohen dhe testohen dhjetra aplikacione egzistuese për konvertim të tekstit në të folur dhe gjithashtu hulumtohen ngjajshmëritë dhe dallimet mes gjuhëve të ndryshme. Me të drejtë konstatohet se paisjet egzistuese për konvertim të tekstit në të folur, as për së afërmi nuk i plotësojnë kushtet dhe kërkesat e gjuhës shqipe. Andaj, nevojitet një dizajn i ri, i dedikuar enkas për gjuhën shqipe, që do ti ketë parasysh të gjitha specifikat dhe veçoritë e gjuhës së shkruar dhe të folur shqipe. I nxitur nga ky konstatim, hulumtimi i mëtejmë orientohet në: shqyrtimin e specifikave të gjuhës së shkruar dhe asaj të folur shqipe, rëndësi e veçantë i kushtohet edhe fonetikës së gjuhës shqipe dhe njëkohësisht analizohen tekstet e shkruara në gjuhën shqipe dhe format valore të sinjaleve të të folurit në gjuhën shqipe. Nga hulumtimi i zhvilluar në kuadër të punimit të dizertacionit, konstatohet se janë gjeneruar konkluzione origjinale që kanë vlerë të qëndrueshme shkencore dhe hulumtuese, si në vijim: prezentimi i idesë origjinale të normalizimit të teksteve të shkruara në gjuhën shqipe dhe hartimi i procedurës së dizajnimit të bazës akustike dhe të segmentimit të fajllave akustik, qe përfundimisht me shfrytëzimin e pakos programore Microsoft Visual Studio 2008, rezulton në riproduktimin final të zërit apo në gjenerimin e formave valore të sinjalit të të folurit në gjuhën shqipe. Pra, është arritur qëllimi primar i dizajnimit të aplikacionit, që enkas të jetë i dedikuar për tekste të shkruara me alfabet shqip dhe të ofron opcione të mundëshme për konvertim të teksteve të tilla në të folur të kuptueshëm në gjuhën shqipe. Gjithashtu janë promovuar katër algoritme, gjegjësisht variante të ndryshme, që ofrojnë gjenerim të të folurit të bazuar në njësitë elementare paraprakisht të inçizuara dhe me performanca kualitative të ndryshme të përshtatshëm për destinime të ndryshme, si që janë: gjenerimi i të folurit i bazuar në shkronja, në fjalë, në dyshkronjësha dhe gjenerimi i të folurit i bazuar në prioritet. Për përcaktimin e parametrave kualitativ të të folurit të gjeneruar, në kuadër të hulumtimit të dizertacionit, është inkuadruar një auditoriumi më të gjërë, i cili në bazë të parametrave të kuptueshmërisë dhe natyralitetit ka përcaktuar kualitetin e të folurit të gjeneruar dhe me këte ka vlerësuar edhe nivelin profesional të aplikacionit në fjalë. Pra, është konstatuar se gjenerimi i të folurit ndodhet në kufij të arsyeshëm dhe ofron zgjidhje të problemit të konvertimit të teksteve të shkruara në gjuhën shqipe në të folur shqip. Kjo e dëshmon edhe suksesin dhe vlerën shkencore të hulumtimit për rastin në fjalë. Andaj si i këtillë, konform konstatimeve nga hulumtimi i dizertacionit edhe aplikacioni konkret mund të avancohet dhe të vehet në përdorim, sidomos në shërbim të personave të hendikepuar, mund të shfrytëzohet për aplikime të ndryshme multimediale dhe të shfrytëzohet në destinacione të ndryshme konform kërkesve konkrete. Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18032

Copies

Barcode	Call number	Media type	Location	Section	Status
D9702-000016	D9702-000016 Hamiti, M. 2010	General Collection	Thesis Repository	Doctoral	Not for loan

Zgjedhja e algoritmit adekuat për renditje te fushat numerike / Florinda M. Imeri

No review available on this record. Title : Zgjedhja e algoritmit adekuat për renditje te fushat numerike : studime të Magjistraturës - cikli i dytë Material Type: printed text Authors: Florinda M. Imeri, Dissertant ; Agni Dika, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti i Shkencave dhe Teknologjive Bashkëkohore - UEJL Publication Date: 2008 Pagination: 99 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references Includes bibliographical footnotes Includes index Languages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: Abstrakt Ekzistojnë disa metoda dhe mënyra të ndryshme për të zgjidhur një problem të caktuar. P.sh. ekzistojnë disa metoda për sortimin e numrave. Mirëpo shtrohet pyetja se si mund të vendosni se cila metodë është e mirë në një situatë të caktuar? Si mund ta definojmë termin më i miri për rastin konkret? A është metoda më e mirë ajo që është më e shpejtë apo ajo e cila kërkon mëpak hapësirë memoruese për shfrytëzim? Ajo që është shumë e rëndësishme në çdo fushë të llogaritjes është të kuptuarit e efikasitetit relativ të algoritmeve të ndryshme të cilat janë dizajnuar të realizojnë të njëjtën detyrë. Kjo është dhe arsyeja që i ka shtyrë shkencëtarët të marrin vendime se cilin algoritëm ta përdorin në aplikacione të caktuara. Një algoritëm mund të analizohet në raport të efikasitetit kohor dhe atij hapësinor. Koha e ekzekutimit të një algoritmi varet nga disafaktorë, si p.sh. shpejtësia e makinës në të cilën ekzekutohet programi, gjuha programuese me të cilën është shkruar programi, efikasiteti i kompajlerit që e ka krijuar programin, inadhësia hyrëse apo edhe organizimi i elementeve hyrëse. Abstract There may be several different ways to solve a particular problem. For example, there are several methods for sorting numbers. How can you decide which method is the best in a certain situation? How would you define "best" - is it the fastest method or the one that takes up the least amount of memory space? Understanding the relative efficiencies of algorithms designed to do the same task is very important in every area of computing. This is how computer scientists decide which algorithm to use for a particular application. An algorithm can be analyzed in terms of time efficiency or space utilization. The running time of an algorithm is influenced by several factors: speed of the machine running the program, language in which the program was written, efficiency of the compiler that created the program, the size of the input and the organization of the input. Абстракт Постојат неколку различити методи и начини за да се реши еден одреден проблем. На пример постојат неколку методи за сортирање на бројките. Се поставува прашањето како треба до одлучиме дека една метода е добра ео одредена ситуација? Како да го дефинираме терминот најдобар за одредена ситуација? Дали е најдобра метода тоа што е најбрза или тоа што бара помал мемориски простор нарасполагање? Разбирањето на релатиената ефикасност на алгоритмите дкзајнирани да го направат истата задача е многу важно во полето на компјутерите. Ова е како компјутерските научници одлучуваат кој алгоритам да го употребуваат за одредена апликација. Еден алгоритам може да се анализира како врз однос на временската така и врз однос на просторната ефикасност. Времето на екзекутирање на еден алгоритам зависи од неколку фактори, на пример брзината на машината на која се екзекутира програмот, програмскиот јазик на кој се напишани програмите, ефикасноста на компајлерот кој ко создал програмот, големината на инпутот или организирањето на инпутот. Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18795

Copies

Barcode	Call number	Media type	Location	Section	Status
M9702-000078	M9702-000078 Imeri.M, F. 2008	General Collection	Thesis Repository	Master	Not for loan