From this page you can:
| Home |
Author details
Author Besa Arifi
Available item(s) by this author
Make a suggestion Refine your searchAspektet juridiko penale ndërkombëtare të gjenocidit në territorin e ish – Jugosllavisë / Bekim Jashari
Title : Aspektet juridiko penale ndërkombëtare të gjenocidit në territorin e ish – Jugosllavisë : studime të Magjistraturës - cikli i dytë Material Type: printed text Authors: Bekim Jashari, Dissertant ; Besa Arifi, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti Juridik - UEJL Publication Date: 2018 Pagination: 69 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references
Includes bibliographical footnotes
Includes AppendixLanguages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: Abstrakt
Studimi ka si qëllim trajtimin e aspekteve juridiko penale të gjenocidit në Ish- Jugosllavinë. Në mënyrë të vecantë është bërë hulumtimi i thelluar shkencor i natyrës historike lidhur me krimin e gjenocidit në territorin e ish Jugosllavisë. Nëpërmjet këtij punimi janë vënë në dukje aspektet juridiko penale ndërkombëtare bazuar në akte ndërkombëtare sanskionuese si : Statuti I aktualizuar I tribunalit penal ndërkomëbtar për ish Jugosllavinë, statuti I Romës për Gjykaten ndërkombëtare penale , Konventa e kombeve të bashkuara “Mbi parandalimin dhe ndëshkimin e krimit të gjenocidit” Në këtë studim është aplikuar metoda analitike që do të shfrytzohet lidhur me elementet dhe aspektet juridiko penale të krimit të gjenocidit, po ashtu gjatë këtij studimit përdoret metoda krahasuese në aspektin hulumtues shkencor në lidhje me qëndrimin e mbajtur në arenën ndërkombëtare nëpërmjet sanskionimit në konventen e kombeve te bashkuara të vitit 1948. Gjatë këtij studimi është trajtuar rruga e gjatë që të drejtës ndërkombëtare I është dashur të bëjë me qëllim garantimin e një drejtësie efektive në ndëshkimin e krimeve me elemente ndërkombëtare. Duke marrë parasysh fenomenin e krimit të gjenocidit në territorin e ish Jugosllavisë, pasojat e sjella dhe gjurmët e lëna në zhvillimin historik, mendoj se studimi më I thelluar I aspekteve juridiko penale të këtij krimi shërbejnë si një bazë ekselente për të redaktuar një hulumtim shkencor dhe do të jetë një bonus I garantuar për të drejtën penale ndërkombëtare.
Aбстракт
Овој труд има за цел да ги истражи кривично-правните аспекти на геноцидот во поранешна Југославија. Направено е особено длабоко научно истражување на историската природа на кривичното дело геноцид на територијата на поранешна Југославија. Овој труд ги истакнува меѓународните и кривично - правните аспекти чија што основа се наоѓа во меѓународните правни акти како што се: Статутот на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија, Римскиот статут на Меѓународниот кривичен суд, Конвенцијата на Обединетите Нации за превенција и казнување на криминалот геноцид ". При изработката на овој труд се применува аналитички метод во однос на елементите и кривично правните аспекти на кривчното дело геноцид, како и компаративниот метод при научно-истражувачките аспекти во однос на ставот што се одржува на меѓународната сцена преку објавување на Конвенцијата на Обединетите Нации од 1948 година. Во овој труд се обработува и долгиот пат кој требаше да го направи меѓународното право со цел да гарантира ефикасна правда во казнувањето на кривичните дела со меѓународен елемент. Имајќи го предвид феноменот на криминалот од геноцид на територијата на поранешна Југославија, последиците и остатоците во историскиот развој, мислам дека деталната студија на кривично правните аспекти на ова кривично дело служи како одлична основа за изработување на еден научно истражувачки труд, а ќе биде и придонес за меѓународното кривично право.
Abstract
The study aim is addressing the legal aspects of genocide in the former Yugoslavia. In particular a profound scientific research of historical nature has been made regarding the crime in the territory of former Yugoslavia. Through this paper are noted the international criminal law aspects based on international sanctioning acts such as : the current statute of the International Criminal Tribunal based on international acts of former Yugoslavia, the Rome Statute for the International Criminal Court,United Nations Convention on the Prevention and Punishment of Crime Genocide. In this study the analytical method is used in conjunction with elements and aspects of criminal law of the crime genocid, as well there are used comparative methods regarding the held attitude in the international arena through sanctioning in the convention of united nations of the year 1948. During this study the long way to international law has been plagued to do it in order to guarantee effective justice in punishing crimes with international elements.
Considering the phenomenon of genocide crime in the territory of Former Yugoslavia the consequences brought and the traces left in the historical development, I think that the deepest study of the criminal legal aspects of this crime serve as an examplary basis for editing in scientific research and it will be a guaranteed bonus for international criminal law.Link for e-copy: https://repository.seeu.edu.mk/sites/thesis/ThesisSharedDocs/MA_120723.pdf Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=17960 Copies
Barcode Call number Media type Location Section Status M8702-000012 M8702-000012 Jashari, B. 2018 General Collection Thesis Repository Master Not for loan
Title : Daktiloskopia si metodë për zbulimin e kriminalitetit : studime të Magjistraturës - cikli i dytë Material Type: printed text Authors: Arlind Ajrullai, Dissertant ; Besa Arifi, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti Juridik - UEJL Publication Date: 2019 Pagination: 77 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references
Includes bibliographical footnotes
Includes appendixLanguages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: ABSTRAKT
Fillimisht në këtë punim do të trajtohen njohuri të përgjithshme mbi daktiloskopinë, rolin dhe ,funksionin i vijave papilare që gjenden te të gjithë njerëzit , gjithashtu një prej karakteristikat më të rëndësishme të organeve policore, që i jep një ndihmë jashtzakonisht të madhe daktiloskopia , kjo disiplinë shkencore që mundëson qart dhe sigurt deri tek arritja e zbulimit të kryersit të veprës penale, me cka arrihet deri te zbardhja e shumë veprave penale. Në përgjithësi , përdorimi i saj gjen zbatim në shumë organe ,institucione nga më të ndryshmet ,objekte private e publike duke regjistruar shenjat ,format e vijave papilare duke bërë kontrollimin e tërësishëm të gishtave si nëpër Airporte,banka,institucione të sigurisë dhe kontrolle të vazhdueshme nëpër vende të hapura, duke kontrolluar aty për aty personin me anë të kësaj metode , për vërtetimin e personit . Metodat e zbulimit të gjurmëve të gishtave të dorës, gishtave të këmbës dhe shputave, ADN-së, lëngjeve të ndryshme trupore, flokëve dhe qimeve tjera trupore, kanë bërë të mundur që ekspertët e forensikës të vijnë shumë shpejt deri te faktet në lidhje me krime të ndryshme.Kjo metodë gjen zbatim shumë të madhë edhe në teknologjitë e sotme moderne, duke u aplikuar në telefonat e mencur , dhe siguria është më e madhe nga keqpërdorimet e mundshme që mund të bëhen nga personat e specializuar. Sot teknologjia e identifikimit të krimeve ka evoluar mjaft, sa që kryesit e veprave mund të kapen kudo. Natyra njerëzore shpeshherë di të bëhet mjaft e vrazhdë në raport me njëri tjetrin dhe pikërisht kjo i bënë njerëzit që nga zemërimi i tepërt dhe për shkak të problemeve të ndryshme të bëjnë vepra penale dhe krime të lehta, të mesme apo edhe monstruoze. Pikërisht kjo i ka shtyrë organet e rendit dhe të hetuesisë që në bashkëpunim me arritjet shkencore të gjejnë mënyra dhe metoda për gjetjen e kryesëve të krimeve dhe sjelljen e bërësve para ligjit. Kriminelët profesionistë ,që janë të anagazhuar për krime e vecanta dhe specifike , ato gjithmonë mendojnë dhe punojnë që gjurmët e tyre mos ti lënë në vendin e ngjarjes me të vetmin qëllim mos gjetja e kryerësve të asaj vepre penale, por sot shkenca me metodat e saj se modernizuara arrinë edhe me një gjurmë më të vogël të gjej shkaktarin apo kryerësin e asaj vepre penale, edhe pse mjetet e posacme të specializuara të kriminelëve janë nga ato më pak të besueshme për njerzit në përgjithësi , por ato bëjn c’mos në asgjësimin apo zhdukjen e tërësishme të gjurmëve, që të mos zbulohet asnjë gjurmë që mund të paraqitet si provë.Link for e-copy: https://repository.seeu.edu.mk/sites/thesis/ThesisSharedDocs/MA_122987.pdf Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18829 Copies
Barcode Call number Media type Location Section Status M8702-000089 M8702-000089 Ajrullai, A. 2019 General Collection Thesis Repository Master Not for loan
Title : Dënimi me burg në territorin e gjykatës themelore të Tetovës prej vitit 2007 deri vitin 2012 : studime të Magjistraturë - cikli i dytë Material Type: printed text Authors: Ardijan Qazimi, Dissertant ; Besa Arifi, Thesis advisor Publisher: Tetovë : UEJL, Fakulteti shkencave i kulturave dhe komunikimit Publication Date: 2018 Pagination: 72 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references
Includes bibliographical footnotes
Includes AppendixLanguages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: Dënimi me burg është një ndër dënimet më të rënda dhe kryesore për ndëshkimin e kryerësve të veprave të rënda penale. Prania e kriminalitetit në shoqërinë tonë që është evidente e që rezulton me burgimin e personave të dënuar me burg është problem kryesorë i shoqërive dhe shteteve bashkëkohore, duke marrë në suaza më të vogla edhe problem i gjitha komunave e në këtë rast me theks të veçantë në territorin e komunës së Tetovës. Kjo dukuri komplekse gjegjësisht dënimi me burg paraqet nevojën e hulumtimit dhe studimit të këtij faktori në territorin e Gjykatës Themelore të Tetovës, duke paraqitur gjendjen reale dhe njohjen e saj brenda territorit të caktuar. Ky dënim në Kodin penal të Republikës së Maqedonisë- KPM ekziston në dy forma edhe atë në burg kohor të kufizuar dhe burg të përjetshëm. Sipas KPM-së ky dënim nuk mund të jetë më i shkurtë se 30 ditë por jo edhe më i gjatë se 20 vjet, që njihet si dënim me burg kohor të kufizuar. Nëse për vepra të rënda me paramendim është paraparë dënim prej 20 vjetëve, për format e rënda mund të shqyptohet edhe dënim me burg të përjetshëm. Alternativa për burgun e përjetshëm është edhe dënimi me burg deri 40 vjet .(bazuar në nenin 35 të KPM). Nga pesha e rëndë që ka ky dënim ndaj kryerësve të veprave penale dhe rëndësia në sistemin shoqëror dhe institucional më ka shtyrë dhe nxit t’i qasem këtij hulumtimi me qëllim të ngritjes së vetëdijes dhe një kontribut sa do që i vogël mund të jetë, si dhe pyetjet që mund të lindin rreth shqyptimit të dënimit me burg dhe ekzekutimit në përgjithësi e konkretisht në territorin e Gjykatës së Tetovës. Me anë të këtij punimi hulumtues do të mundësohet qasje dhe tretman në formën e dënimit me burg në Gjykatën e Tetovës si faktor adekuat për ndryshime në kualitetin e punës së gjykatës në tërësi , në ngritjen e vetëdijes së qytetarëve me nevojat e mundëshme për ndryshime si parakusht per kualitetin më të lartë dhe efektiv të punës. Ky punim shkencor në brendi do të përmbaj: hyrjen, përmbajtjen, kapitujt, përfundimin dhe literaturën e shfrytëzuar. Në kapitullin e parë do të paraqesim historikun e dënimit me burgim, zanafilla dhe paraqitja e saj në fillimet e hershme , format dhe mënyrat e mbajtjes së dënimit me burg dhe trajtimi i të njejtës. Gjithashtu në këtë kapitull do të paraqesim përkufizimin , qëllimin dhe llojet e dënimit me burgim në kodin penal të Republikës së Maqedonisë. Në kapitullin e dytë qëllim i këtij punimi shkencorë është paraqitja e dënimit me burg forma dhe rregullimi i saj sipas kodit penal të Republikës së Maqedonisë dhe krahasimi i të njejtës me shtetet e rajonit duke nxjerë, shikuar ngjajshmëritë dhe dallimet në mes veti. Në kapitullin e tretë duke iu referuar evidencave dhe duke shfrytëzuar statistikat që mbahen në Gjykatën themelore të Tetovës për vitet 2007 deri vitin 2012 do të bëhet shikimi i të njëjtave duke i analizuar dhe do të paraqiten të dhënat e fituara në mënyrë statistikore. Në kapitullin e katërt dhe të fundit qëllim kryesorë është paraqitja e masave preventive dhe represive për luftimin e kriminalitetit të cilat do të ndimojnë në zbutjen apo zvogëlimin e numrit të dënuarve me burgim. Link for e-copy: https://repository.seeu.edu.mk/sites/thesis/ThesisSharedDocs/MA_112786.pdf Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=17757 Copies
Barcode Call number Media type Location Section Status M8702-000008 M8702-000008 Qazimi, A. 2018 General Collection Thesis Repository Master Not for loan
Title : Ekstremizmi i dhunshëm në Kosovë në rastet specifike në periudhën kohore 2014-2017 : studime të Doktoraturës - cikli i tretë Material Type: printed text Authors: Mensur Morina, Dissertant ; Besa Arifi, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti Juridik - UEJL Publication Date: 2019 Pagination: 172 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references
Includes bibliographical footnotes
Includes indexLanguages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: Abstrakti
Punimi im i doktoraturës,si një finalizimi i punës sime hulumtuese dhe shkencore,synon që të hedh dritë mbi shumë ecuri dhe procese nëpër të cilat ka kaluar dhe vazhdon të kalojë shoqëria shqiptare në Republikën e Kosovës dheatë të Maqedonisë. Në këtë punim jemi përpjekur që sado pak të ofrojmë një kontribut lidhur me njohjen më të saktë të terrorizmit, radikalizmit dhe ekstremizmit fetar, duke konsideruar se këto edhe janë sfidat më serioze të sigurisë jo vetëm për Republikën e Kosovës,por edhe për Republikën e Maqedonisë,si dhe për shtete të tjera të rajonit dhe më gjerë edhe në botë.
Punimi ynë është i fokusuar nëgrumbullimin e informatave sa më të sakta nga burime të sigurta lidhur me fenomenet e terrorizmit. Pa pretenduar se ky është një punim i përsosur, ne kemi bërë përpjekje për të sjellë disa nga përkufizimet e terrorizmit të cilat i hasim nëpër literaturën dërkombëtare,përkufizime këto që shfrytëzohen nga shtete dhe organizata të ndryshme ndërkombëtare me qëllim të luftimit dhe parandalimit të terrorizmit. Gjithashtu, jemi fokusuar edhe në paraqitjen e historikut të terrorizmit duke u ndalur në disa raste specifike e pastaj duke paraqitur edhe idetë tona për terrorizmin e shekullit XXI, i cili manisfestohet në forma shumë më të avancuara se sa më parë. Sfidat e sigurisë, sidomos terrorizmi ndërkombëtar më ka provokuar për një periudhë të gjatë kohore gjatë studimeve universitare, studimeve të Masterit, por, edhe tani në këtë shkallë të studimeve. Provokimi që më ka bërë tema si e tillë,më ka shtyrë që t’i përvjel mëngët dhe të vjel informacione që lidhen me këtë temë,të përpiqem që të shoh pak dritë në zgjidhjen e problemeve që na imponohen,madje shpesh herë pa dashje neve si shoqëri. Ky interesim është shtuar sidomos viteve të fundit, ku shumë të rinjënga trojet shqiptare nëBallkan dhe nga shtetet e Evropës, i janë bashkuar organizatave terroriste në Lindjen e Mesme. Në këtë punim jemi përpjekur maksimalisht që të hulumtojmë dhe prezantojmë shkaqet që i kanë shtyrë këta të rinjë të ndjekin një rrugë të tillë, e sigurisht që e kalaura e tyre, shkollimi, cilësia e shkollimit dhe edukimit, rrethanat e tjera sociale dhe disa faktorë të tjerë janë identifikuar si arsye që të njëjtit të kenë ndërmarrë veprime të tilla. Ndër vlerat më të mëdha të këtij punimi, pa dyshim janë prononcimet e aktorëve të ndryshëm politik dhe jo vetëm, për terrorizmin dhe radikalizmin fetar. Gjithashtu ky punim përmban edhe të dhëna lidhur me dallimet dhe ngjashmëritë mes legjislacionit penal të Republikës së Kosovës dhe të Republikës së Maqedonisë. Poashtu në disertacionin e doktoraturës sime, kam futur edhe shumë intervista me personat përgjegjës në fushën e sigurisë ,të cilët me informacionet,profesionalizmin dhe përgjigjjet në pyetjet e parashtruara kanë hedhur dritë mbi çështjen e cila tashmë është bërë dukuri shqetësuese, jo vetëm për Kosovën dhe Maqedoninë,por edhe më gjerë,është bërë problem global i njerëzimit. Është me një rëndësi shumë të madhe që të përpilohet një strategjie kombëtare për luftimin e ekstremizmit dhe terrorizmit,që janë fenomene të cilat nuk mund të luftohen vetëm me deklarata për shtyp, debate televizive,por duhen veprime dhe vendime konkrete dhe të koordinuara. Vetëm me një strategji të qartë, në të cilën do të angazhoheshin të gjitha njësitë sektoriale të sigurisë,që do të jetë e zbatueshme, do të kemi sukses në këtë sfidë e cila me shumë mundësi do të jetë njëra ndër sfidat kryesore të sigurisë së çdo shteti edhe në dekadat dhe mijëvjeçarin në të cilin po jetojmë. Fjalët kyqe:ligjet, ekstremizmi, terrorizmi,dhuna dhe shkallët e saj.
Abstract
My Ph.D. thesis, as a finalization of my research and scientific work, aims to shed light on the many of the progress and the processes through which the Albanian society in the Republic of Kosovo and Macedonia have and are continuing to go through. In this paper, we have tried to contribute to an accurate recognition of terrorism, radicalism and religious extremism, considering that these are also the most serious security challenges not only for the Republic of Kosovo but also for the Republic of Macedonia and other countries in the region and beyond. My work has focused on gathering the most accurate information from secure sources regarding the terrorism phenomena. Without pretending that this is a perfect work, we have made efforts to bring some of the definitions of terrorism that are available in international literature, definitions used by different states and international organizations to combat and prevent terrorism. We have also focused on presenting the background of terrorism by focusing on specific cases and then presenting our ideas for XXI century terrorism, which is manifested into much more advanced forms than before. Security challenges, especially international terrorism, have incited me for a long period of time, even during my undergraduate studies, master studies, but even now in this degree of study. This incitement has pushed me to roll my sleeves and collect information related to this subject, to try to shed a little light and solve the problems that are imposed on us as a society, often even involuntarily. This interest has increased especially in recent years, where many young people from Albanian regions in the Balkans and European countries have joined the terrorist organizations in the Middle East. In this paper we have tried our best to explore and present the causes that have led these young people to follow such a path, and of course their past, education, the quality of education, other social circumstances and some others factors, which have been identified as reasons for them taking such actions. Amongst the greatest values of this paper, are certainly the statements of the different political actors and others on terrorism and religious radicalism. This paper also contains data on thedifferences and similarities between the criminal legislation of the Republic of Kosovo and the Republic of Macedonia. Also, in my PhD dissertation, I have also included many interviews with responsible persons in the field of security, who with information, professionalism and their response to the questions asked have shed light on the issue which has already become a concern, not only for Kosovo and Macedonia, but also beyond, and is now considered a global problem for mankind. It is of utmost importance to draft a national strategy for fighting extremism and terrorism, which are phenomena which that cannot be fought only with press releases, TV debates, but need rather concrete and coordinated actions and decisions. Only with a clear strategy that will include all of our security sector units, and which is applicable, will we succeed in this challenge that is likely to be one of the key security challenges for any country for the decades to come and the millennium in which we are living. Key words: laws, extremism, terrorism, violence and its stairsLink for e-copy: https://repository.seeu.edu.mk/sites/thesis/ThesisSharedDocs/DR_126941.pdf Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18636 Copies
Barcode Call number Media type Location Section Status D8702-000017 D8702-000017 Morina, M. 2019 General Collection Thesis Repository Doctoral Not for loan
Title : Faji dhe rëndësia e fajit e kryer me dashje dhe nga pakujdesia : studime të Magjistraturës - cikli i dytë Material Type: printed text Authors: Arman Presheva, Dissertant ; Besa Arifi, Thesis advisor Publisher: Tetovë : Fakulteti Juridik - UEJL Publication Date: 2019 Pagination: 137 p. Layout: ill. Size: 30 cm General note: Includes bibliographical references
Includes bibliographical footnotes
Includes appendixLanguages : Albanian (sqi) Original Language : Albanian (sqi) Abstract: ABSTRAKTI (Gjuhë Shqipe)
Vepra penale ka si qëllim goditjen e atyre sjelljeve njerëzore të cilat prekin të mira që kanë një vlerë themelore për të gjithë shoqërinë. Pikërisht për të kuptuar vlerën juridike të fakteve të parashikuara nga ligji si vepra penale në lidhje me të mirat juridike të cilat ligjvënësi synon të mbrojë, është e nevojshme ndarja dhe analizimi shkencor i të gjithë elementëve përbërës të veprës penale. Për të ekzistuar vepra penale nuk mjafton vetëm realizimi i figurës së veprës penale, është i nevojshëm edhe faji nga ana e autorit. Pra, hulumtimi shkencor i kësaj teze do të fokusohet në Fajin si institut i të drejtës penale si dhe format në të cilat manifesohet ky institut mbi të cilin mbështetet përgjegjsia penale. Faji paraqet në vetvete qëndrimin psiqik që mban personi kundrejt veprës shoqërisht të rrezikëshme që vijnë apo mund të vijnë prej saj, të kundërligjëshme dhe pasojës së dëmshme. Ky institut paraqet themelin apo bazën juridike mbi të cilin sajohet dhe mbështetet përgjegjsia penale. Duke u nisur nga Parimi i të drejtës romake „Nullum crimen, nulla poena sine culpa“ (Nuk ka vepër penale dhe nuk ka dënim pa faj) lehtë mund të qasemi drejt hulumtimit të këtij instituti si dhe qëllimet e parimit në fjalë, sipas të cilit për çdo vepër të shkaktuar me faj nga autori i veprës penale parashihet kufizimi dhe vendosja në korniza të caktuara e drejta e shtetit për të ndëshkuar. Hulumtimi i kësaj teze kryesisht do të bazohet në qartësimin e anës subjektive të figurës të veprës penale, ku do të vjen në konsideratë hulumtimi i Fajit dhe format në të cilat manifestohet ai gjithmonë duke u bazuar në Parimin mbi fajin se:”Askush nuk mund të dënohet për një veprim ose mosveprim të parashikuar nga ligji si vepër penale, nëse vepra nuk është kryer me faj”. Faji pra, përkufizohet si qëndrimi psikik që mban personi ndaj veprimit ose mosveprimit të kundërligjshëm dhe pasojave të dëmshme. Si institut i të drejtës penale është një ndër çështjet fundamentale dhe më komplekse sidomos për përgjegjsinë penale dhe ndëshkimin. Fajësia ose mungesa e saj në kryerjen e veprës penale vlerësohet nga gjykata dhe deklarohet në vendimin e saj përfundimtar. Në kontekst të këndvështrimit të tillë mbi përkufizimin e fajit do të hulumtohen edhe format në të cilën paraqitet Faji si: Dashja (dolus) dhe Pakujdesia (culpa). Dashja përcaktohet si kryerje e vetëdijshme dhe e dëshirueshme e veprës penale. Në strukturën e nocionit të fajit paraqitet si një ndër elementet nëpërmjet të cilit shprehet raporti psikologjik i kryersit ndaj veprës së tij dhe njëherit edhe substrati themelor psikologjik i Fajit. Duke pasur parasysh se Dashja paraqitet në disa forma, pikërisht gjatë hulumtimit do të fokusohemi edhe në format e kësaj komponente të cilat janë të lidhura ngushtë me vetëdijen e kryesit edhepse vlen të potencojmë se llojet e posaçme të Dashjes sipas struktures së tyre psikologjike nuk dallohen nga struktura elementare e Dashjes në përgjithësi, si kryerje e vetëdijshme dhe e dëshirueshme e veprës penale. Pakujdesia si formë e Fajit gjithashtu do të jetë pjesë e këtij hulumtimi shkencor, por është e rëndësishme të potencoj se përkundrejt Dashjes te kjo formë e Fajit vepra penale kryhet kur personi edhepse nuk i dëshiron pasojat, e parashikon mundësinë e arrdhjes së tyre dhe me mendjelehtësinë e tij shpreson t’i shmangë ato, ose nuk i prashikon, megjithëse sipas rrethanave duhet dhe ka mundësi ti parashikojë. Pakujdesia dhe Dashja dallohen midis veti për shkak të qëndrimit të ndryshëm psiqik të personit ndaj veprimit apo mosveprimit shoqërisht të rrezikshëm. Ky konceptim I këtyre dy formave të fajit do të na mundësojë ti qasemi aspektit dallues midis pakujdesisë me vetbesimin e tepruar dhe dashjes indirekte si mënyrë e të menduarit rreth pasojave të mundshme të cilat mund t’i parandalojë ato. Shkalla dhe karakteri i parashikimt të pasojave në pakujdesi me vetbesim të tepruar nuk janë as të barabarta dhe as të njëjta me ato të dashjes. Pakujdesia në formën e vetbesimit të tepruar është karakteristikë e veprave penale të shkeljeve të rregullave të mbrojtjes në punë, të shkeljes së rregullave të qarkullimit rrugor, etj. Përgjegjësia penale ekziston në ato raste kur personi i ka aftësitë për të parshikuar pasojat e veprimeve ose mosveprimeve të tij, kur nuk ka rrethana objektive penguese në këtë veprim. Ekzistenca e neglizhencës lidhet me detyrimin e personit për t’i parashikuar pasojat dhe me mundësinë e parashikimit. Kodi Penal përmban disa figura veprash penale të cilat kryhen vetëm me pakujdesi në formën e neglizhencës, si mjekimi i pakujdesshëm ose humbja e disa dokumentave sekrete, ndërsa shumica e figurave të veprave penale të cilat parashikohen në Kodin Penal zhvillohen me format e pakujdesisë. Trajtimi i Fajit në këtë tezë do të përmbyllet me elaborimin e formës të ndërlikuar të Fajit që paraqet një rast përjashtimor, ku qëndrimi psikik i personit ndaj pasojave të afërta dhe të largëta është i ndryshëm. Personi parashikon se me veprimin e tij do të vijë domosdoshmërisht ardhja e pasojës së afërt dhe vepron me dashje direkte për ardhjen e saj. Por në vënd të saj vjen një pasojë tjetër, pasoja më e largët të cilën personi nuk e ka dëshiruar psh: tek figura e veprës penale plagosja e rëndë me dashje e cila ka sjellë si pasojë vdekjen. Rasti fatkeq është kur në kryerjen e veprës penale nga personi nuk vërtetohet asnjë formë fajsie, domethënë kur vepra kryhet pa faj dhe ngjarja e ndodhur quhet rast fatkeq. Në këtë situate të krijuar doktrina juridike parasheh mungesën e lidhjes shkakësore midis sjelljes së personit dhe pasojës së ardhur prej saj. Personi në rrethanat e ndodhjes së ngjarjes, objektivisht nuk ka patur mundësi ta parashikonte dhe as ishte i detyruar ta parashikonte atë. Rasti fatkeq në legjislacionin penal e përjashton përgjegjësinë penale të autorit të veprës. Analiza e veçantë e elementit “Faj” të veprës penale ka rëndësi nga ana metodologjike në studimin dhe interpretimin e veprës penale. Pra, synohet që të vendosen përpara përgjegjësisë penale personat që kryejnë vepra penale, vepra të cilat plotësojnë kushtet e përkufizimit që jep doktrina e së drejtës penale, gjë që përbën garancinë themelore të procesit penal. Rëndësia e studimit të Fajit dhe formave në të cilat ai manifesohet është parësore në këto drejtime: Së pari, shërben për të përcaktuar përgjegjësinë penale, nëse ekziston ose jo vepra penale në një rast ku shfaqet faji dhe format në të cilat ai manifestohet; Së dyti, ka rëndësi vendimtare për të përcaktuar cilësimin ligjor të figurave të ngjashme të veprave penale, për të cilat kryhen forma të ndryshme faji; Së treti, ka rëndësi për caktimin e dënimit, pasi format e fajit, natyra e motiveve dhe qëllimi ndikojnë në shkallën e rrezikshmërisë shoqërore;Link for e-copy: https://repository.seeu.edu.mk/sites/thesis/ThesisSharedDocs/MA_115163.pdf Record link: https://library.seeu.edu.mk/index.php?lvl=notice_display&id=18814 Copies
Barcode Call number Media type Location Section Status M8702-000087 M8702-000087 Presheva, A. 2019 General Collection Thesis Repository Master Not for loan
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
Permalink
